Αφυγραντήρες: Όλα όσα θα θέλατε και πρέπει να γνωρίζετε αν θέλετε να αγοράσετε ή ακόμα και αν έχετε ήδη αφυγραντήρα.

Τι είναι υγρασία;

Πρώτα από όλα ας ξεκινήσουμε με το πιο βασικό. Τι είναι υγρασία ή καλύτερα σχετική υγρασία (ΣΥ ή RH); Με απλά λόγια, για να μην μπλέξουμε με μαθηματικούς τύπους και συναφή, σχετική υγρασία είναι το ποσοστό τον υδρατμών που υπάρχουν σε μία συγκεκριμένη ποσότητα αέρα υπό συγκεκριμένες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας (για περισσότερα διαβάστε εδώ Wikipedia).

Πως επηρεάζει η υγρασία την Υγεία μας;

Όταν το ποσοστό υγρασίας μέσα σε ένα χώρο είναι πάνω από 60%, δημιουργούνται οι συνθήκες ανάπτυξης μυκήτων που προκαλούν αλλεργίες και δυσκολία στην αναπνοή. Ποσοστά υγρασίας πάνω από 70% ευνοούν την ανάπτυξη μούχλας, που επηρεάζει την αναπνοή, και προκαλούν δυσκολίες σε άτομα που πάσχουν από αρθριτικά και ρευματισμούς. Έρευνες έχουν αποδείξει την σύνδεση μεταξύ ύπαρξης μούχλας και εμφάνιση άσθματος όπως επίσης και το ότι η εμφάνιση υγρασίας σε συνδυασμό με την μούχλα αναπτύσσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργιών. Τα επιβλαβή για την υγεία συμπτώματα εμφανίζονται ειδικότερα στα παιδιά που είναι σαφώς πιο ευαίσθητα στην εμφάνιση αναπνευστικών προβλημάτων.

Ποσοστά υγρασίας πάνω από 70% ευνοούν την ανάπτυξη μούχλας και προκαλούν δυσκολίες σε άτομα που πάσχουν από αναπνευστικά, αλεργίες, αρθριτικά και ρευματισμούς.

Τι είναι αφυγραντήρας;

O αφυγραντήρας είναι λοιπόν μία ηλεκτρική συσκευή που χρησιμοποιείται για την αφαίρεση αυτών των υδρατμών από έναν χώρο, ώστε να ρυθμιστεί η σχετική του υγρασία στα επιθυμητά κατάλληλα επίπεδα (45%-55%), έτσι ώστε να επικρατήσουν άνετες συνθήκες διαβίωσης και να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός μας (αναπνευστική λειτουργία, ρευματισμοί, αρθριτικά κ.α.).

Το ιδανικό ποσοστό υγρασίας για την άνετη διαβίωση σε έναν χώρο είναι μεταξύ 45% έως 55%.

Τι κερδίζουμε έχοντας την ιδανική υγρασία σε έναν χώρο;.

Ρυθμίζοντας ιδανικά την υγρασία σε έναν χώρο λοιπόν κερδίζουμε σε:

• Υγεία: Η υγρασία σε ένα χώρο συμβάλει στην ανάπτυξη διαφόρων βλαβερών για την υγεία μικροοργανισμών, μυκητών και μούχλας που είναι επιβλαβή για την υγεία μας (αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργίες κ.α.). Επίσης η υγρασία επιβαρύνει παθήσεις όπως τα ρευματικά και τα αρθριτικά.
• Ευεξία: Η υγρασία σε ένα χώρο προκαλεί αίσθημα δυσφορίας.
• Οικονομία: Η χρήση του αφυγραντήρα κατά την χειμερινή περίοδο χρησιμεύει στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση του κόστους θέρμανσης καθώς απαιτείται μικρότερο χρονικό διάστημα για να ζεσταθεί ένα περιβάλλον λόγω των μικρών ποσοστών υγρασίας. Επίσης Με τη χρήση του αφυγραντήρα επιτυγχάνουμε βελτίωση στην αίσθηση της θερμοκρασίας του χώρου από τον ανθρώπινο οργανισμό.
• Χαμηλότερο κόστος συντήρησης κτιρίου: Το υψηλό ποσοστό υγρασίας σε έναν χώρο δημιουργεί φαινόμενα μούχλας στους τοίχους που σιγά σιγά τους καταστρέφουν και θα πρέπει να καθαριστούν και να συντηρηθούν. Με την χρήση του αφυγραντήρα εξαλείφονται αυτά τα φαινόμενα.

Η σωστή ρύθμιση της υγρασίας ενός χώρου προσφαίρει υγρία και ευαξιά.

Ποια είναι τα βασικά είδη Αφυγραντήρων;

Ανάλογα με την τεχνολογία αφύγρανσης του ατμοσφαιρικού αέρα οι αφυγραντήρες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

• αφυγραντήρες με συμπιεστή (compressor)
  
  Η αρχή λειτουργίας των αφυγραντήρων με συμπιεστή είναι παρόμοια με την λειτουργία εκείνη των κλιματιστικών μηχανημάτων. Ο υγρός αέρας του χώρου περνάει μέσα από το ψυκτικό στοιχείο του αφυγραντήρα. Εκεί υγροποιείται η υγρασία του αέρα και συγκεντρώνεται στο δοχείο συμπυκνωμάτων. Εν συνεχεία, ο αέρας περνάει από ένα δεύτερο θερμαντικό στοιχείο και αφού η θερμοκρασία φτάσει στα αρχικά επίπεδα επιστρέφει στο χώρο (περίπου 1-3°C πιο ζεστός από τον υπάρχον).
  
  Οι Αφυγραντήρες με συμπιεστή διακρίνονται για την πολύ χαμηλή κατανάλωση τους αλλά και για το μεγάλο εύρος αφυγραντικής ικανότητας που μπορεί να φτάσει και τα 50 Λίτρα / 24ωρο. Βασικό τους μειονέκτημα είναι ο αυξημένος σχετικά θόρυβος που παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί αρκετά με την βοήθεια των συμπιεστών τύπου Rotary. Επίσης η απόδοση αυτών των αφυγραντήρων επηρεάζεται αρνητικά από την χαμηλή θερμοκρασία ενός χώρου.
  

• αφυγραντήρες με αποξηραντικό υλικό - ζεόλιθο (desiccant)
  
  

  Το κύριο εξάρτημα των αφυγραντήρων χωρίς συμπιεστή (desiccant) με ζεόλιθο είναι ο δίσκος ζεόλιθου ο οποίος περιστρέφεται με χαμηλή ταχύτητα. Ο υγρός αέρας του χώρου περνάει μέσα από το δίσκο, ο οποίος χάρη στο αφυγραντικό υλικό συγκρατεί την υγρασία. Για να απομακρυνθεί η υγρασία από το δίσκο, ένα μέρος του αέρα περνάει μέσα από μία ειδική διάταξη και αφού θερμανθεί μέσω μιας αντίστασης, περνάει από το δίσκο και απορροφά την υγρασία που έχει συγκεντρωθεί σε αυτόν. Τέλος, ο αέρας καταλήγει σε έναν εναλλάκτη όπου η υγρασία που έχει απορροφηθεί, συμπυκνώνεται και καταλήγει στο δοχείο νερού της συσκευής. Στους αφυγραντήρες  με τεχνολογία Desiccant λόγω της έλλειψης ψυχρού στοιχείου και της ύπαρξης αντίστασης ο αέρας που εξάγετε είναι αρκετά πιο θερμός από αυτόν του δωματίου (10°C έως 12°C πιο ζεστός από τη θερμοκρασία του δωματίου)

  Οι αφυγραντήρες desiccant έχουν μια σταθερή απόδοση ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του χώρου και είναι η κατάλληλη επιλογή για χώρους που η εσωτερική θερμοκρασία μπορεί να πέσει κάτω από τους 15 °C και για χώρους με ανεπαρκή θέρμανση.
  

  Οι αφυγραντήρες desiccant είναι ελαφρότεροι, έχουν πολύ χαμηλή στάθμη θορύβου (ακούγεται μόνο ο θόρυβος του ανεμιστήρα) αλλά  έχουν συγκριτικά υψηλή κατανάλωση ενέργειας.

Οι αφυγραντήρες desiccant έχουν σταθερή απόδοση ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του χώρου ενώ οι αφυγραντήρες με συμπιεστή πάρα πολύ χαμηλή κατανάλωση.

Πότε να επιλέξω Αφυγραντήρα με συμπιεστή και πότε με Ζεόλιθο;

Ανάλογα με την χρήση αλλά και τον χώρο για τον οποίο τον προορίζεται ένας αφυγραντήρας πρέπει να γίνει η σωστή επιλογή τεχνολογίας ώστε να αξιοποιηθούν στο μέγιστο οι δυνατότητες του.

Για χώρους στους οποίους είτε επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα (κάτω από 15°C όπως αποθήκες, εξοχικά, σκάφη κ.α.) είτε έχουμε απαίτηση να είναι ο αφυγραντήρας μας όσο πιο αθόρυβος γίνεται (υπνοδωμάτια, βιβλιοθήκες κ.α.) καλό είναι να επιλεχθεί ένας τεχνολογίας Desiccant.

Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις καλό είναι να επιλεχθεί ένας με συμπιεστή κυρίως λόγω της αρκετά χαμηλότερης κατανάλωσης ενέργειας αλλά και μίας πληθώρας επιπλέον λειτουργειών που τους συνοδεύουν (φίλτρα, WiFi κ.α.).

Που πλεονεκτούν και που μειονεκτούν οι αφυγραντήρες ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιούν:

Γενικά να θυμάστε: Desiccant είτε για μικρούς ήσυχους έιτε για κρύους χώρους. Compressor για εξοικονόμηση ενέργειας σε ζεστούς μεγάλους χώρους.

Ποιες Επιπλέον λειτουργίες μπορεί να έχει ένα Αφυγραντήρας;

Εκτός από την βασική τους λειτουργία, που είναι φυσικά η αφύγρανση, οι σημερινές συσκευές εμπλουτίζονται σιγά σιγά με επιπλέον λειτουργίες που είτε μας διευκολύνουν στην καθημερινότητα και στην χρήση τους είτε λειτουργούν επικουρικά στην βελτίωση της ατμόσφαιρας του χώρου μας.

Μερικές λειτουργίες από αυτές είναι:

• Φίλτρο Σκόνης: Είναι το βασικό πλαστικό φίλτρο που κατακρατεί το μεγαλύτερο μέρος της σκόνης της ατμόσφαιρας πριν από την είσοδο του αέρα στην συσκευή. Με αυτό τον τρόπο και γίνεται η βασική φίλτρανση του αέρα αλλά και προστατεύονται όλα τα επόμενα φίλτρα (εάν υπάρχουν) αλλά και τα εσωτερικά του εξαρτήματα όπως το στοιχείο υγροποίησης, θέρμανσης και ο ανεμιστήρας.
• Ιονιστής: Είναι μία από τις πιο παρεξηγημένες λειτουργίες. Ο ιονιστής είναι μία λειτουργία η οποία φορτίζει αρνητικά τα μόρια του αέρα, δημιουργεί δηλαδή αρνητικά ιόντα μορίων του αέρα. Τα αρνητικά φορτισμένα μόρια του αέρα έλκουν τα θετικά φορτισμένα σωματίδια των ρύπων, συνδέονται μαζί τους ηλεκτρικά, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μεγαλύτερων στερεών σωματιδίων, που λόγω του αυξημένου τους βάρους δεν μπορούν πλέον να αιωρούνται στον αέρα, αλλά πέφτουν κάτω, από όπου μπορούν να απομακρυνθούν με τους συνήθεις τρόπους καθαρισμού (σκούπισμα, ξεσκόνισμα κ.α.).
• WiFi: Η λειτουργία WiFi μας επιτρέπει τον απομακρυσμένο έλεγχο του αφυγραντήρα μέσω εφαρμογής App στο Smartphone κινητό μας από οπουδήποτε βρισκόμαστε, ακόμα και εκτός σπιτιού. Προϋποθέτει να υπάρχει δίκτυο WiFi στον χώρο που λειτουργεί ο αφυγραντήρας καθώς επίσης και δεδομένα κινητής ή WiFi εκεί που βρισκόμαστε εμείς με το Smartphone κινητό μας.
• Φίλτρο HEPA: Το φίλτρο HEPA φιλτράρει ακόμα και τη πιο λεπτή σκόνη και τα αλλεργιογόνα, ιδανικό για όσους έχουν αλλεργίες στην οικιακή και όχι μόνο σκόνη σκόνη.
• Φίλτρο Ενεργού Άνθρακα - Carbon Filter: Τα φίλτρα ενεργού άνθρακα φιλτράρουν με μεγάλη αποτελεσματικότητα τις βλαβερές ουσίες όπως βενζίνη, διαλύτες, εντομοκτόνα, βακτήρια και μικρόβια που ευθύνονται για διάφορους ιούς όπως ο τύπος Η1Ν1 κ.α. Οι οργανικές ουσίες συσσωρεύονται και παγιδεύονται στην επιφάνεια του ενεργού άνθρακα, καθαρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον αέρα που εξέρχεται από τα φίλτρα. Η αντιβακτηριδιακή δράση του φίλτρου ενεργού άνθρακα απομακρύνει και καταπολεμά τη σκόνη και όλους τους παθογόνους μικροοργανισμούς που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα προστατεύοντας έτσι την υγεία και τις ευαίσθητες ομάδες. 
• Λάμπα UVC: Το υπεριώδες φως της λάμπας UVC, που ενεργοποιείται τόσο κατά την λειτουργία της συσκευής σπάει του μοριακούς δεσμούς μικροοργανισμών όπως μικρόβια, ιοί, μύκητες και βακτηρίδια που μπορεί να υπάρχουν στο εσωτερικό του αφυγραντήρα, προσφέροντας απόλυτα υγιεινή ατμόσφαιρα στον χώρο σας.
• Στέγνωμα Ρούχων: Τους χειμερινούς μήνες που η ηλιοφάνεια είναι σχετικά περιορισμένη και η εξωτερική υγρασία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, το στέγνωμα των ρούχων δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Τα στεγνωτήρια ρούχων είναι μία εναλλακτική λύση αλλά προκαλούν μία σχετική φθορά στα ρούχα λόγω τον υψηλών θερμοκρασιών που ανεβάζουν ενώ μερικά έχουν και υψηλές καταναλώσεις (B Class). Αντίθετα οι αφυγραντήρες είναι συσκευές με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και πετυχαίνουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το μικρότερο κόστος χωρίς φθορές. Aρκεί να βάλετε τον αφυγραντήρα σας μπροστά στα απλωμένα ρούχα και να επιλέξετε ν υπάρχει το ειδικό πρόγραμμα. Αν από την άλλη δεν έχει μην ενοχλήστε η δουλειά θα γίνει το ίδιο καλά.

Οι αφυγραντήρες, τα τελευταία χρόνια, έχουν εξελιχθεί σε υπερσυγχρονες συσκευές καθαρισμού και γενικότερης βελτιώσης της ποιότητας της ατμόσφαιρας του χώρου μας.

Πόσο δυνατό αφυγραντήρα πρέπει να επιλέξω για τον χώρο μου;

Κάθε αφυγραντήρας στην αγορά αναγράφει την ικανότητα αφύγρανσης που έχει σε Λίτρα ανά Ημέρα (L/Day 30oC RH80%)

Για την επιλογή των λίτρων του αφυγραντήρα που θα αγοράσουμε, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τους παρακάτω παράγοντες:

• Τα τετραγωνικά του χώρου που θέλουμε να καλύψουμε.
  
• Τη μόνωση που έχει ο χώρος μας και αν παρουσιάζει προβλήματα υγρασίας στους τοίχους (πχ. μούχλα κλπ).
• Το επίπεδο υγρασίας που έχει η περιοχή στην οποία βρίσκεται το σπίτι.
• Η επικοινωνία των χώρων μεταξύ τους, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο για το αν θα επιλέξουμε έναν ή περισσότερους αφυγραντήρες.

Ένας γενικός κανόνας που θα πρέπει να ακολουθούμε σχετίζεται με τον ανεμιστήρα του αφυγραντήρα, ο οποίος μπορεί να καλύψει τουλάχιστον 4-5 φορές τον αέρα του χώρου μας μέσα σε 8-10 ώρες λειτουργίας.

Έτσι λοιπόν γενικά έχει επικρατήσει ότι χρειαζόμαστε 1L/Day ανά 5τ.μ. χώρου, δηλαδή για 40τ.μ χρειαζόμαστε αφυγραντήρα 8L/Day. Αν ο χώρος σας είναι μεγαλύτερος π.χ. 100τ.μ. μπορείτε να επιλέξετε έναν 20L/Day ή να επιλέξετε δύο (2) συσκευές των 10 Λίτρων. Γενικά να θυμάστε όμως ότι όσο πιο μεγάλος είναι ένας αφυγραντήρας τόσο πιο άνετα και ξεκούραστα λειτουργεί και τόσο πιο γρήγορα ρυθμίζει την υγρασία σε έναν χώρο. Σε αντίθετη περίπτωση, που ο αφυγραντήρας είναι μικρός, λειτουργεί υπέρμετρα χωρίς αποτέλεσμα και καταναλώνοντας υψηλότερες ποσότητας ενέργειας.

Όσο πιο μεγάλη ικανότητα αφύγρανσης έχει ένας αφυγραντήρας τόσο πιο άνετα και ξεκούραστα λειτουργεί και τόσο πιο γρήγορα ρυθμίζει την υγρασία σε έναν χώρο.

Η Ικανότητα της αφύγρανσης ενός αφυγραντήρα σε Λίτρα ανά Ημέρα (L/Day) δεν έχει καμία σχέση με την  χωρητικότητας του δοχείο αποθήκευσης του νερού που παράγεται.

Ποια συντήρηση χρειάζεται ένας αφυγραντήρας για να λειτουργεί σωστά;

Η βασική συντήρηση που χρειάζεται ένας αφυγραντήρας είναι:

• Πολύ συχνός καθαρισμός φίλτρων από τον τελικό χρήστη, τουλάχιστον κάθε δεκαπέντε (15) ημέρες.
• Περιοδικός εσωτερικός καθαρισμός, έλεγχος και συντήρηση από ειδικό τεχνικό τουλάχιστον ανά 2 χρόνια.

Ο συχνός καθαρισμός του φίλτρου σκόνης του αφυγραντήρα σας, εκτός από ότι προσφέρει στεγνή και καθαρή ατμόσφαιραστο χώρο σας, αποτρέπει και την δημιουργία προβλημάτων - βλαβών στην συσκευή σας.

Που μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι Αφυγραντήρες;

Οι χώροι στους οποίους μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι αφυγραντήρες είναι σε οικίες, σε δωμάτια με προβλήματα υγρασίας και πιο ειδικά σε ντουλάπες, σε εξοχικά για την συντήρηση των επίπλων και των μεταλλικών υλικών, σε υπόγεια - αποθήκες για την συντήρηση εμπορευμάτων και αντικειμένων, σε ιστιοπλοϊκά - σκάφη, σε δωμάτια με ξύλινα πατώματα αλλά επίσης σε κτίρια που έχουν υποστεί διαρροές.

Οι ενδείξεις που καταδεικνύουν τη χρήση του αφυγραντήρα είναι:

• Σταγόνες στο εσωτερικό των τζαμιών. Όταν πάνω στα τζάμια και στα κουφώματα συγκεντρώνονται υδρατμοί σε μορφή σταγόνων.
• Σημάδια μούχλας στην οροφή ή στις γωνίες των τοίχων. Ειδικά στο μπάνιο που λόγω των υδρατμών πολύ συχνά εμφανίζεται μούχλα στην οροφή και στις γωνίες των τοίχων.
• Ύπαρξη άσχημων μυρωδιών και οσμών. Η ανίχνευση μιας ιδιαίτερα χαρακτηριστικής μυρωδιάς σε χώρους όπως το γκαράζ και τα υπόγεια σηματοδοτεί την ύπαρξη μούχλας και την παρουσία υγρασίας.

Πόση ενέργεια - ηλεκτρικό ρεύμα καταναλώνει ένας αφυγραντήρας;

Η ενέργεια που καταναλώνει ένας αφυγραντήρας δίνεται στα τεχνικά χαραχτηριστικά του σε Watt με τις ιδανικές συνθήκες 26,7°C και RH60% και κυμαίνεται από 180W για έναν 8L με συμπιεστή έως και 660W για έναν 8L Desiccant. Κάνοντας τον πολλαπλασιασμό αυτής της ισχύος με τις ώρες λειτουργίας του αφυγραντήρα μπορούμε να βρούμε ένα σχετικό κόστος κατανάλωσης (KWh).

Ο αφυγραντήρας λειτουργεί μόνο μέχρι να πιάσει τον στόχο υγρασίας που του έχουμε θέσει, μετά σταματάει και ξεκινάει ξανά όταν η υγρασία ανεβεί πάνω από την επιθυμητή.

Μπορώ να χρησιμοποιήσω τον κλιματιστικό μόνο σαν αφυγραντήρα;

Σχεδόν όλα τα κλιματιστικά σήμερα έχουν λειτουργία αφύγρανσης, δηλαδή μπορούν να λειτουργήσουν και σαν αφυγραντήρες. Όμως, και εδώ χρειάζεται η προσοχή…

Τα κλιματιστικά όταν λειτουργούν σαν αφυγραντήρες:

• Μειώνουν την θερμοκρασία του χώρου.

Τα κλιματιστικά, επειδή έχουν τον συμπιεστή σε εξωτερικό χώρο δεν παράγουν αυτήν την ελάχιστη συνολικά θέρμανση (ίση με την κατανάλωση) που παράγει ένας αυτόνομος αφυγραντήρας, με αποτέλεσμα να μειώνεται η θερμοκρασία του χώρου. Αυτό μπορεί το καλοκαίρι να είναι επιθυμητό και ευχάριστο αλλά το χειμώνα μάλλον όχι. Επιπρόσθετα η λειτουργίας της αφύγρανσης για να λειτουργήσει αποδοτικά χρειάζεται μια θερμοκρασία χώρου πάνω από 18oC οπότε αν  χρησιμοποιήσετε την λειτουργεία αφύγρανσης του κλιματιστικού σας τον χειμώνα, όταν η θερμοκρασία αρχίζει να να πέφτει θα σταματήσει και η αφύγρανση να αποδίδει. Επίσης θεωρείται αρκετά ενεργοβόρο στην περίπτωση που χρησιμοποιείται άλλη πηγή θέρμανσης για το χώρο ταυτόχρονα να παράγει ψύξη το κλιματιστικό. Με απλά λόγια η λειτουργία αφύγρανσης του κλιματιστικού σας πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο το καλοκαίρι.

• Η λειτουργεία αφύγρανσης του κλιματιστικού δεν έχει ρύθμιση υγρασίας (υγροστάτης).

Σε έναν κλασικό και αυτόνομο αφυγραντήρα υπάρχει επιλογή του επιθυμητού ποσοστού υγρασίας στην ατμόσφαιρα. Τα κλιματιστικά δεν διαθέτουν αυτήν την ρύθμιση (μόνο κάποια πολύ ακριβά και μόνο στην λειτουργία ψύξης) οπότε και η λειτουργία της αφύγρανσης λειτουργεί χωρίς ρύθμιση με αποτέλεσμα πολλές φορές να ξεπερνάμε το φυσιολογικά επίπεδα.

Τα κλιματιστικά όταν παράγουν ψύξη ταυτόχρονα αφαιρούν και την υγρασία του χώρου μέσω της υγροποίησης που πραγματοποιείται στο στοιχείο ψύξης του εσωτερικού μηχανήματος. Αυτός είναι ο λόγος που τα κλιματιστικά παράγουν νερό που αποχετεύεται με σωλήνα.